Toponimia do Val do Fragoso

277 O E s p a z o h a b i t a d o Mosteiro, O Do latín monasteriu . Na súa orixe un mosteiro era o habitáculo onde vivía un único monxe, mentres o vocábulo cenobio era o que designa- ba o lugar onde vivían en comunidade. Co paso do tempo esta diferen- ciación perdeuse e mosterio adquiriu o significado de ‘convento ou vi- venda colectiva de monxes’ que coñecemos na actualidade. A presen- za deste termo na toponimia non sempre está motivada pola existencia física dun mosteiro nese lugar, senón que pode deberse simplemente a que as terras así chamadas fosen propiedade dalgún mosteiro máis ou menos próximo, neste caso probablemente o de Santa María de Melón, que ao longo de toda a idade media tivo numerosas posesións nas terras de Fragoso e dereitos sobre estas. Como topónimo podería ser relativamente recente, xa que segundo Santamarina (2008: 945) é complicado atopar casos na Idade Media onde monasteriu apareza xa fixado na toponimia. O Mosteiro é o barrio que representa o centro, non físico, pero si neurálxico da parroquia. Nel atópanse tres dos elementos centrais na súa vida política, sociocultural e relixiosa: a Entidade Local, a SCDR Helios e a igrexa parroquial. Hai xa referencias ao «casal do Mosteiro» en dous documentos dos anos 1548 e 1558 conservados no Arquivo do Museo de Pontevedra. O primeiro deles, do 24 de abril de 1548, é o foro outorgado por don Juan de Sanmillán, obispo de Tui, a favor de Pe- dro Dominguez «de Mosteiro» e ao seu irmán Álvaro Martín, «del Casal del Mosteiro» de Santiago de Bembrive 81 «con unas casas altas con sus pardiñeiros, heredades y mas de el correspondiente en pension». O segundo, é a escritura da venda realizada por Constanza de Mosteiro a favor de Pedro Fernández Méndez e a súa muller María Pérez 82 «de toda la parte e quiñon que le corresponde del Lugar y Casal de Mos- teiro en Bembrive y todo lo a el correspondiente: foral del obispo de Tuy». No ano 1752 O Mosteiro tiña xa trece cabezas de familia, polo que era un dos núcleos máis poboados da parroquia xunto ao Carballal e O San Cibrán. Como recollemos no capítulo «A Parroquia», Ávila y La Cueva, no libro Historia civil y eclesiástica de la ciudad de Tuy y su obispado (1852), refírese á antiga existencia dun mosteiro en Bembrive, 81 Notario Fernán Nieto. A-Xeral 89-2. Rex: 2516. 82 A-Xeral 89-4. Rex: 2516.